سوسک فرش چیست؟ (+راه‌ های از بین بردن آن)

سایت اطلاع رسانی فرش ایران - کارپتور

سوسک‌ فرش معمولا با نام‌های بید یا موریانه نیز شناخته می‌شود؛ اما سوسک قالی سیکل رشد و رفتار متفاوتی دارد که در ادامه تفاوت آن‌ها بررسی خواهد شد.

فرش‌ یا قالی یکی از عناصر مهم در چیدمان خانه محسوب می‌گردد که علاوه بر زیبایی، در راحتی و کارآمدی فضای منزل نیز نقش دارند؛ اما ممکن است به‌مرورزمان حشرات ریزی آسیب‌های جدی و گاهی جبران‌ناپذیری به بافت آن‌ها وارد کنند. این حشرات به سوسک فرش یا بید فرش شناخته می‌شوند که معمولا ممکن است با ردپای تخم، لارو یا الیاف پوسیده شده فرش، متوجه آن‌ها بشویم.

باید بدانیم سوسک فرش چیست، از کجا می‌آید، بهترین سم برای سوسک فرش چیست و چگونه می‌توانیم آن‌ را از بین ببریم، تا بتوانیم با آن‌ها مقابله کنیم. در این مقاله، ابتدا با این حشره آشنا می‌شویم، سپس روش‌های پدیدارشدن و تشخیص آن را بررسی کرده و در نهایت راهکارهایی برای ازبین‌بردن آن‌ها ارائه می‌کنیم. پس اگر به دنبال حفظ سلامت و زیبایی فرش‌های خود هستید، مطالعه مطالب این بخش به شما کمک زیادی می‌کند.

برای کسب اطلاعات درباره علت زیاد شدن سوسک در خانه به این مقاله مراجعه کنید.

سوسک فرش چیست؟
سوسک فرش (Carpet beetle)، حشره‌ای کوچک و موذی است که معمولا از الیاف فرش، پرز، لباس، پشم، خز، ابریشم و حتی مواد غذایی تغذیه می‌کند. سوسک‌های فرش، بدنی بیضی‌شکل با شاخک‌هایی باریک و بلند دارند که به طور متداول به رنگ قهوه‌ای یا سیاه دیده می‌شوند. این حشرات بالغ و موذی در ابتدا تخم‌های بسیار ریزی در تاروپود فرش به جا می‌گذارند، سپس با باز شدن تخم‌ها، لاروها پدید می‌آیند و شروع به جویدن الیاف می‌کنند و در نهایت پس از چند هفته بالغ می‌شوند. در محیط‌های گرم و با رطوبت زیاد، این فرایند ممکن است سریع‌تر پیش برود. لاروها به‌ شکل کرم‌های کوچک و پر مو هستند که بیشترین آسیب‌ توسط آن‌ها صورت می‌گیرد. باید توجه داشت که سوسک فرش سیاه از شایع‌ترین گونه‌های سوسک فرش و قالی محسوب می‌گردد.

تفاوت سوسک فرش با بید
بیشتر افراد از قدیم تا به‌ امروز موجودات آسیب‌زننده به فرش و لباس را تحت عنوان بید می‌شناسند؛ اما سوسک فرش و مبل نیز می‌تواند به همان اندازه و یا حتی بیشتر تخریب‌کننده باشد. از لحاظ ظاهری حشره بید، شبیه به پروانه‌های ریز بال‌دار به رنگ‌ سفید یا کرم است؛ درحالی‌که سوسک فرش بالغ بیضی‌شکل، بدون بال و با لکه‌های رنگی هستند. همین‌طور بید فرش معمولا کمتر وارد بافت عمیق می‌شوند. پس اگر با آسیب‌های داخلی فرش را مشاهده کردید، این امکان قوی‌تر است که با سوسک فرش مواجه هستید.

نشانه‌های وجود سوسک فرش در خانه
اگر بتوانیم وجود این حشرات در محیط خانه را سریع و به‌موقع شناسایی کنیم، ازبین‌رفتن آن‌ها نیز راحت‌تر و سریع‌تر انجام می‌گیرد؛ چراکه احتمال تخم‌ریزی و آسیب‌زدن آن‌ها به فرش کمتر می‌شود. این سوسک‌ها در مراحل اولیه معمولا خیلی سخت قابل‌مشاهده هستند، اما با دقت به برخی علائم، می‌توان حضور آن‌ها را تشخیص داد. برای مثال ریزش پشم یا پرز فرش و قالی در جاهای خاص آن بدون دلیل مشخص، وجود لاروهای ریز، قهوه‌ای یا پرزدار در لبه‌های فرش یا لباس یا اطراف مبلمان، پدیدارشدن پوسته‌های خالی و خشک شده لارو در اطراف فرش یا محیط خانه و در برخی موارد خارش یا قرمزی پوست افراد که به دلیل حساسیت به لاروها ایجاد می‌شود. اگر یک یا چند مورد از نشانه‌ها را مشاهده کردید، ممکن است با سوسک فرش روبرو باشید و بهتر است در سریع‌ترین زمان برای رفع این مسئله به محصولات تخصصی مراجعه کنید.

چگونه سوسک فرش را ازبین ببریم؟
راهکارهای زیادی برای ازبین‌بردن این موجودات وجود دارد که می‌توان آن‌ها را به سه دسته خانگی، شیمیایی و حرفه‌ای تقسیم‌بندی کرد. در ادامه روش‌های متعددی برای ازبین‌بردن سوسک فرش ارائه شده است.

۱. روش‌های خانگی:
این روش‌ها اگر به طور منظم انجام شوند، هم به پیشگیری از این آسیب‌ها کمک می‌کنند و همین‌طور در صورت بروز آسیب، می‌توانند تا حد زیادی به ازبین‌رفتن حشرات موذی کمک کنند. پس بهتر است در ابتدا این توصیه ها را جدی بگیرید.

جاروکشیدن قوی: روزانه فرش‌ها را بادقت بیشتر و با بیشترین قدرت و مکش جاروبرقی، جارو کنید تا تخم‌ها و لاروها برداشته شوند.

شست‌وشو: بهتر است قالی‌ها را با آب گرم یا بخار داغ، بیشتر از ۶۰ درجه سانتی‌گراد، بشویید. حرارت بالا باعث کشته‌شدن لارو سوسک فرش می‌شود.

فریز کردن: وسایل آلوده را در داخل پلاستیک قرار داده و دو تا سه روز درون فریزر قرار دهید.

۲. روش‌های شیمیایی:
روش‌های شیمیایی شامل سم سوسک فرش هستند که با استفاده از اسپری‌‌ها، پودر و سموم مخصوص با اثرگذاری فوری صورت‌گرفته و راه‌حل مناسبی برای ازبین‌بردن تخم سوسک فرش محسوب می‌شوند. سم مخصوص سوسک فرش را تهیه کنید و روی تمام فرش‌ها، مبل‌ها و همچنین کناره‌های فرش‌ها بپاشید. بهتر است چند ساعت سم بر روی لوازم آلوده بماند تا بهتر اثر کند. این نکته حائز اهمیت است که در زمان به‌کارگیری آن‌ها حتما از دستکش و ماسک استفاده کنید و بعد از اتمام کار، محیط را تهویه کنید. سموم پیرترین (به‌صورت اسپری)، اسید بوریک (به‌صورت پودر) و پودر دیاتومه از بهترین سم‌ها برای سوسک فرش محسوب می‌شوند.

۳. روش حرفه‌ای:
به لحاظ اثرگذاری، راهکارهای خانگی، بیشتر جنبه‌ پیشگیری و پاک‌سازی در شرایط اولیه آسیب را دارند. در مرحله بعد، روش‌های شیمیایی اثر بیشتری در پاک‌سازی را دارند؛ اما به علت ایجاد آلودگی شیمیایی و ایجاد ضرر برای حیوانات و کودکان در محیط خانه، با محدودیت بیشتری در استفاده مواجه شده‌اند. به همین دلیل راه‌حل‌های مؤثرتر و حرفه‌ای‌تری پیشنهاد می‌شود. در حال حاضر با پیشرفت صنعت، دستگاه‌های دفع حشرات که به دو صورت دستگاه دورکننده حشرات و دستگاه حشره‌کش هستند، به علت راحتی کاربری و نداشتن ضرر بیشتر رواج یافته‌اند. البته انتخاب شرکت معتبر برای خرید دستگاه بسیار اهمیت دارد.

سوسک فرش از کجا می‌آید؟
سوسک فرش معمولاً از طریق منابعی که در ادامه بیان شده است، وارد محیط می‌شوند.

ورود از بیرون خانه: این حشره می‌تواند از طریق درها و پنجره‌های باز، درزها، دریچه‌های کولر یا هواکش‌ها، تهویه و لباس یا فرش‌هایی که از بیرون آورده شده‌اند، وارد محیط خانه بشوند. سوسک‌های بالغ به سمت نور طبیعی جذب می‌شوند و معمولاً از طریق شکاف‌ها و درزها به داخل خانه راه پیدا می‌کنند.
وسایل قدیمی آلوده: ممکن است با خرید یا آوردن وسایلی مانند قالی‌های قدیمی، لباس‌های خزدار یا پشمی که مدتی در انبار بوده‌اند و مبلمان چوبی یا پارچه‌ای قدیمی، وارد خانه بشوند.
کمدها و انباری: در محیط‌های تاریک و مرطوب مانند پشت مبلمان چوبی، داخل کمد لباس‌های پشمی، زیر تختخواب و زیر فرش‌ها، امکان تخم‌ریزی سوسک‌های فرش بسیار زیاد است.
گل و گیاه‌های گلدانی: این حشرات به طور طبیعی در محیط‌های بیرونی مانند لانه پرندگان، لانه جوندگان و حتی گل‌ها زندگی می‌کنند، اما در صورت پیدا کردن منبع تغذیه مناسب، وارد فضاهای داخلی می‌شوند و تخم‌ریزی می‌کنند.
حیوانات خانگی: موی حیوانات خانگی ممکن است باعث جذب حشرات موذی بشود.

آیا سوسک فرش نیش می‌زند؟
سوسک فرش برخلاف برخی حشرات خانگی، هیچ‌گونه نیش و گزشی ندارد. در واقع سوسک‌ بالغ به دلیل نداشتن دندان در فک پایین، قادر به گازگرفتن یا خون‌خواری نیست و تنها از گرده، شهد درختان و گیاهان تغذیه می‌کنند؛ بنابراین، این حشرات نه‌تنها برای انسان‌ها، بلکه برای حیوانات خانگی نیز بی‌خطر هستند. اما لارو سوسک فرش به دلیل داشتن موهای بسیار ریز و حساسیت‌زا، اگر با پوست افراد تماس پیدا کند، ممکن است باعث تورم، خارش، قرمزی و واکنش‌های آلرژیک شود. پس، هرچند این حشرات نیش نمی‌زنند و سمی نیستند؛ اما حضور آن‌ها در محیط خانه می‌تواند آزاردهنده و نگران‌کننده مخصوصا از نظر بهداشتی باشد.

جمع‌بندی
سوسک فرش یکی از آفت‌های خانگی کمتر شناخته‌شده اما بسیار مخرب است که بیشتر در محیط‌های تاریک، گرم و پر از الیاف طبیعی مانند فرش، لباس‌های پشمی و وسایل قدیمی رشد می‌کند. در این مقاله با آسیب سوسک‌های فرش، روش‌های ورود آن‌ها به محیط داخلی خانه و انواع راهکارهای خانگی، شیمیایی و حرفه‌ای برای پیشگیری و مقابله با آن‌ها آشنا شدیم. باید توجه داشت بهترین راه برای مقابله با آن‌ها، نظافت منظم و جاروکشی فرش‌ها و زیر فرش‌ها، جلوگیری از انبارکردن وسایل آلوده، بررسی فرش‌ها و لباس‌های قدیمی، بستن درزها و تهویه مناسب است. اما در صورت مشاهده نشانه‌هایی از سوسک‌ها یا تخم و لاروی آن‌ها، بهتر است از محصولات تخصصی و ایمن استفاده کنید که هم مؤثر باشند و هم برای انسان و حیوانات خانگی ضرر نداشته باشند.

منبع مطلب: پارسیان دافع